2024 YILI TEMMUZ AYINDA SÜT ÜRETİMİ
2024 yılı Temmuz ayı çiğ süt üreticileri için tarihe kara bir ay olarak geçmiştir.
Çiğ süt alan firmalar perakende süt ve süt ürünlerinin satışları azaldığı için Temmuz ayında bazı bölgelerde aldıkları 1 litre çiğ süt fiyatlarını 2 TL bazı bölgelerde ise 1 TL düşürmüşlerdir. Türkiye genelinde ortalanma çiğ süt alım fiyatları litre başı 1,5 TL düşmüştür.
Çiğ süt alımı yapan firmalar;
Çiğ süt alım fiyatlarını düşürmeleri yanında küçük aile süt üreticilerinin Haziran ayındaki aynı kalitedeki çiğ sütlerini alırken Temmuz ayında aynı kalitedeki ürettikleri çiğ sütlerinin bir kısmını düşük kalite bahanesi ile geri iade etmişlerdir.
Geri iade edilen bu sütler ise toplayıcı firmalar tarafından yerel süt işleyen firmalara daha düşük fiyattan satılmaktadır. Çiğ süt toplayan firmalarda bu düşük fiyatı küçük aile çiğ süt üreticilerine fatura etmektedirler.
Çiğ süt üreten aile süt işletmeleri ürettikleri çiğ sütlerini maliyetlerinin altında bir fiyata satarak zarar etmişlerdir.
Aile süt işletmeleri de daha fazla zarar etmemek için süt ineklerini kesime sevk etmeye başlamışlardır.
2009 yılında da çiğ süt satış fiyatları düşmüştü. Sonuç olarak da aile süt işletmeleri ürettikleri çiğ sütten zarar ettikleri için süt ineklerini kesime sevk etmişlerdi. Kesime sevk edilen süt inekleri nedeniyle et fiyatları da düşmüştü. Herkes mutluydu.
Damızlık süt inekleri kesildiği için 2010 da ülkede çiğ süt ve et bulunamadı. Çiğ süt ve et krizi yaşanmıştı. Çözüm olarak yüzbinlerce gebe düve , kasaplık canlı hayvan ve lop et ithal edilmiş ve karsılığında da milyarlarca döviz ödenmişti.
2009 daki aynı duruma düşmemek için çiğ süt üreticilerinin acilen devlet tarafından desteklenmesi gerekmektedir.
ÖZEL HAYVANCILIK İŞLETMELERİ
A- 35 litre süt ortalaması olup 165 sağmal hayvanı bulunan süt hayvancılığı işletmesinde 2024 yılı Temmuz ayında;
1-Bir litre çiğ sütün üretim maliyeti 2024 Haziran ayına göre % 0,9 artarak 2024 Temmuz ayında 16,15 TL olmuştur.
2- 2024 yılı ilk 7 ayında ( 2023 Aralık ayına göre) bir litre çiğ sütün üretim maliyetinde % 27 artış olmuştur.
3- 2024 yılı ilk 7 ayında ( 2023 Aralık ayına göre) Bir litre çiğ sütün satış fiyatında % 19 artış olmuştur.
4-Yıllık olarak ( 2023 Temmuz ayına göre 12 ay içerisinde) 1 litre çiğ süt üretim maliyetinde % 53 fiyat artışı olmuştur.
5- Yıllık olarak ( 2023 Temmuz ayına göre 12 aylık) 1 litre çiğ süt satış fiyatında % 43 fiyat artışı olmuştur.
KÜÇÜK AİLE İŞLETMELERİ
B - 20 litre süt ortalaması olan 15 başlık süt hayvanı bulunan küçük aile süt işletmesinde ise 2024 Temmuz ayında;
1– Bir litre çiğ sütün üretim maliyet 2024 Haziran ayına göre %0,7 artarak 2024 Temmuz ayında 13,90 TL olmuştur.
2- 2024 yılı ilk 7 ayında ( 2023 Aralık ayına göre) bir litre çiğ sütün üretim maliyeti % 21 artış olmuştur.
3 - 2024 yılı ilk 7 ayında ( 2023 Aralık ayına göre) Bir litre çiğ sütün satış fiyatında % 2,5 artış olmuştur.
4 - Yıllık olarak ( 2023 Temmuz ayına göre) 1 litre çiğ süt üretim maliyetinde % 30 fiyat artışı olmuştur.
5- Yıllık olarak ( 2023 Temmuz ayına göre) 1 litre çiğ süt satış fiyatında % 12,3 fiyat artışı olmuştur.
ÖZEL BİR HAYVANCILIK İŞLETMESİNDE 2024 YILI HAZIRAN AYI İLE 2024 YILI TEMMUZ AYI SÜT MALİYETİ VE SATIŞ FİYATLARININ TL OLARAK KARŞILAŞTIRMASI
Süt satış fiyatına süt alan firma tarafından hayvancılık işletmesine ödenen % 26 kalite primi ve devlet desteği dahil, KDV hariçtir.
| AYLAR | 1 LİTRE ÇİĞ SÜT MALİYETİ TL | 1 LİTRE ÇİĞ SÜT SATIŞ FİYAT TL |
| | |
Haziran 2024 | 16
| 19,55
|
Temmuz 2024 | 16,15
| 18,10
|
| | |
DEĞİŞİM % | 0,9
| - 7,2
|
ÖZEL BİR HAYVANCILIK FİRMASINDA KULLANILAN SÜT YEMİNİN 2024 YILI HAZİRAN AYI İLE 2024 YILITEMMUZ AYI FİYAT DEĞİŞİMİNİN KARŞILAŞTIRMASI
| AYLAR
| 1 KG SÜT YEMİ FİYATI TL(ORTALAMA) | 50 KG 1 ÇUVAL SÜT YEMİ FİYATI TL ( ORTALMA) |
Haziran 2024 | 14,30
| 715
|
Temmuz 2024 | 14,40
| 720
|
| Değişim %
| 0,7
| 0,7
|
2024 Temmuz ayında 1 kg süt yeminde ortalama % 0,7 fiyat artışı olmuştur,
2024 HAZİRAN VE 2024 YILI TEMMUZ AYI 1 LT SÜTSATIŞ FİYATI / 1 KG SÜT YEMİ FİYATI ORAN KARŞILAŞTIRMASI
| AYLAR
| 1 LİTRE SÜT TL / 1 KG YEM ORANI TL PARİTESİ |
| |
Haziran 2024 | 1,36
|
Temmuz 2014 | 1,26
|
|
|
|
| DEĞİŞİM %
| - 7,8
|
|
|
|
2024 YILI HAZİRAN AYI İLE 2024 YILI TEMMUZ AYI 1 LİTRE SÜTTEN ELDE EDİLEN KARIN TL OLARAK KARŞILAŞTIRMASI
| AYLAR
| 1 LİTRE ÇİĞ SÜTTEN ELDE EDİLEN GELİR TL |
| |
Haziran 2024 | 3,5
|
Temmuz 2024 | 1,95
|
|
|
| DEĞİŞİM %
| - 44,3
|
Özel bir hayvancılık firmasında 2024 yılının Haziran ayında 1 LT sütten 3,5 TL kar edilirken 2024Temmuz ayında 1 litre sütten 1,95 TL kar edilmiştir.
AİLE İŞLETMELERİNDE 2024 YILIHAZİRAN ve 2024 YILI TEMMUZ AYLARIÇİĞ SÜT ÜRETİM MALİYETİ VE SATIŞ FİYATLARI KARŞILAŞTIRILMASI ( 15 sağmal inek ve 20 litre süt ortalaması )
| AYLAR | 1 LİTRE ÇİĞ SÜT MALİYETİ TL | 1 LİTRE ÇİĞ SÜT SATIŞ FİYAT TL(devlet desteği dahil) |
| | |
Haziran 2024 | 13,80
| 15,15
|
| 13,90
| 14,15
|
| | |
ARTIŞ % | 0,7
| -6,6
|
Süt üreticisi aile işletmeleride üretilen 1 litre çiğ süt, 2024 yılıTemmuz ayında % 0,7 maliyet artışı göstererek .13,9 TLolarak gerçekleşmiştir.
Küçük aile işletmelerinin kullandığı 18 protein süt yeminin 2024 Haziran ayında kg fiyatı 11,60 TL iken % 1,3 fiyatartışı göstererek 2024 yılı Temmuz ayında kg fiyatı 11,75 TL olmuştur.
Küçük aile süt işletmelerinin 2024 Haziran ayında litre başı karı 1,35 TL iken 2024 Temmuz ayında 0,25 TL olmuştur.