VETERİNER HEKİMLER DERNEĞİ

ÖZEL BÜYÜK ve KÜÇÜK ÖLÇEKLİ SÜT HAYVANCILIĞI İŞLETMELERİNİN, 2021 ve 2022 KARŞILAŞTIRMASI: 


32 litre süt  ortalaması olup 130 sağmal hayvanı bulunan süt hayvancılığı  işletmesinde 2022 yılı mart ayında;


1- Bir litre çiğ sütün üretim  maliyeti şubat ayına göre % 11 artarak  5,85 TL olmuştur.


2-  2022 yılı ilk 3 aylık döneminde ise 1 litre çiğ süt üretim  maliyetinde % 64 fiyat artışı olmuştur.


3- Yıllık olarak ise  ( 2021 mart ayına göre)   1 litre çiğ süt üretim   maliyetinde  %  179 fiyat artışı olmuştur. 


4- Yıllık olarak ise ( 2021 mart ayına göre)   1 litre çiğ sütün satış fiyatında  %  80  artış  olmuştur 
   

20 litre süt ortalaması olan 15 başlık süt hayvanı bulunan küçük aile süt işletmesinde 2022 mart ayında;


1–  Bir  litre çiğ sütün üretim  maliyeti şubat ayına göre  % 9 artarak 5,2 TL  olmuştur.


2 -   2022 yılı ilk 3 aylık dönemde ise 1 litre çiğ süt maliyetinde  %55 fiyat artışı olmuştur.


3 -  Yıllık olarak ise ( 2021 mart ayına göre)       1 litre çiğ süt üretim  maliyetindeı %  142  fiyat artışı olmuştur. 


4 – Yıllık olarak ise ( 2021 mart ayına göre)   1 litre çiğ süt satış fiyatında  %  91 artış  olmuştur


YORUM


Küçük aile işletmelerinde, süt üretim maliyet artış  %  sinin  daha düşük çıkma nedeni ,   ekipman, mazot ve enerji  gibi girdileri  daha az kullanılıp , emek yoğunluklu  çalıştıklarından fiyat artışlarından kısmen daha az etkilenmektedirler.


Küçük aile işletmelerinde, Çiğ süt satış fiyatı  % sinin yüksek çıkmasının nedeni ise sütü düşük fiyata sattıkları için yapılan devlet destek primi, süt satış fiyatı yüzdesini  yükseltmektedir.



ÖZEL BİR HAYVANCILIK İŞLETMESİ  2022 YILI ŞUBAT AYI VE 2022 YILI MART AYI SÜT MALİYETİ VE SATIŞ FİYATLARININ TL OLARAK  KARŞILAŞTIRMASI

Aylar1 LİTRE ÇİĞ SÜT MALİYETİ TL 1 LİTREÇİĞ SÜT SATIŞ FİYAT TL
Şubat 20225,255,10
Mart 20225,856,08
DEĞİŞİM %1119

1 litre çiğ sütün ağırlıklı ortalam maliyeti 2022  yılı ŞUBAT ayında 5,25  TL iken
 
2022 yılı Mart  ayında % 11 artış göstererek  5,85 TL olarak gerçekleşmiştir.
 
2022 yılı ilk 3 ayında 1 itre çiğ süt üretim maliyeti 2021 yılı aralık ayına göre % 64 artmıştır.
 
ÖZEL BİR HAYVANCILIK İŞLETMESİNDE  KULLANILAN SÜT YEMİNİN 2022 YILI ŞUBAT AYI İLE 2022 YILI MART AYI FİYAT DEĞİŞİMİNİN KARŞILAŞTIRMASI

Aylar1 KG ÇİĞ SÜT YEMİ FİYATI TL (ORTALAMA)50 KG 1 ÇUVAL SÜT YEMİ FİYATI TL (ORTLAMA)
Şubat 20226,51325
Mart 20227,15357
DEĞİŞİM %1010

2022 ŞUBAT ayına göre 2022 MART ayında 1 kg süt yeminde ortalama % 10 fiyat artışı olmuştur,

2021 ARALIK  VE 2022 YILI OCAK AYI 1 LT SÜT  SÜT SATIŞ FİYATI   / 1 KG SÜT YEMİ FİYATI ORAN KARŞILAŞTIRMASI

Aylar1 LİTRE ÇİĞ SÜT MALİYETİ TL 1 LİTRE1 KG YEM ORANI TL PATİTESİ
Şubat 20220,738
Mart 20220,850
DEĞİŞİM %8,5

Vaad edilen 1 TL destekle 2022 yılı mart ayında 1 litre çiğ süt parası ile 850 gram süt yemi alınabilecek gibi  gözüksede mart ayında üreticinin eline geçen süt parası ile 713 gram süt yemi alınabilmiştir.
 
Büğün için ele geçen paraya göre kayıp % 9,5 olmuştur. 

2022 YILI OCAK AYI İLE 2022 YILI ŞUBAT AYI  1 LİTRE SÜTTEN ELDE EDİLEN KARIN TL OLARAK KARŞILAŞTIRMASI

Aylar1 LİTRE ÇİĞ SÜTTEN ELDE EDİLEN GELİR TL
Şubat 2022-0,15
Mart 20220,23

2022 yılının  MART ayında 1 litre çiğ sütten 0,23 TL  kar  edilmiş olarak gözükmektedir  çiğ süt alımına 1 mart 2022 tarihinden geçerli olacak sekilde 1 TL’ ye çıkarılan devlet desteği tahminene en erken kasım 2022 tarihinde üreticiye ödenecektir.  Halen 2021 yılı ekim, kasım ve aralık ayları süt destekleri ödenmemiştir.  Süt destekleri  yaklaşık 6 ay sonra ödenmektedir.   
 
Özel hayvancılık işletmesi,  mart ayında   1 litre çiğ sütü 0,77 TL satış fiyatının altında üretmiştir.  Ancak Kasım  2022 ayında süt desteğini aldığı zaman litre başı 0,23 TL gibi kar etmiş olacaktır.  
 
Sonuç olarak,  üreticiye vaad edilen 1 TL’ lik süt destek artışının  büğün için üreticiye faydası yoktur.
 
Ulusal süt konseyi  tarafından  1 nisan 2022 den geçerli olacak şeklinde   5,70 TL /  LT    belirlenen  süt satış fiyatı, Rusya – Ukrayna krizi nedeniyle yem hammadeleri ve diğer  girdilere gelen artışlar nedeniyle yürürlüğe girmeden  erimeye başlamıştır.  Büyük bir olasılıkla süt üreticisi nisan ayında da sütten kar edemeyecektir.

AİLE İŞLETMELERİNDE 2022 YILI ŞUBAT ve MART AYINDA   ÇİĞ SÜT ÜRETİM MALİYETİ VE SATIŞ FİYATLARI ( 15 sağmal inek ve 20 litre süt ortalaması )

Süt satış fiyatına 1 TL Devlet desteği dahil

Aylar1 LİTRE ÇİĞ SÜT MALİYETİ TL 1 LİTRE ÇİĞ SÜT SATIŞ FİYAT TL
Şubat 20224,784,37
Mart 20225,205,5
DEĞİŞİM %922

Süt üreticisi aile işletmeleride üretilen 1 litre çiğ süt , 2022 yılı mart ayında % 9 maliyet artışı göstererek 5,30 TL olarak gerçekleşmiştir.
 
1 mart 2022 geçerli olan  1 TL lik süt destek artışı sonucunda  mart ayında litre başı   0, 05 TL gibi düşük kar etmiş gibi gözükmektedir.
 
Ancak süt destek paraları  yaklaşık 6 ay sonra süt üreticisine  ödendiği için süt üreticisinin eline Mart ayında  litre başı 4,35 TL geçmiştir.
 
Sonuç olarak;
  • Küçük aile süt işletmeleri litre başı 0,95 TL  düşük  üretmeye devam etmiştir.
  • Devlet desteği 6 sonra ödendiği zaman 0,05 TL  gibi bir kar etmiş olacak.